Trên thị trường chứng khoán, ngoài cổ phiếu, trái phiếu,… thì vẫn còn rất nhiều loại hình đầu tư khác, chẳng hạn như quỹ chứng khoán ETF. Vậy, quỹ ETF là gì? Có bao nhiêu loại hình ETF? Phương thức hoạt động, nguyên tắc, những lợi ích và rủi ro khi tham gia đầu tư quỹ ETF là gì? Cùng Pres tìm hiểu qua bài viết sau.
Mục lục nội dung
Quỹ ETF là gì?
Trước khi tìm hiểu quỹ ETF là gì, nhà đầu tư cần biết đây là viết tắt của từ gì.
Từ ETF là viết tắt của Exchange Traded Fund, nghĩa là “Quỹ hoán đổi danh mục”. Đây là một loại quỹ chứng khoán mở, hình thành từ việc tiếp nhận, hoán đổi danh mục dựa trên cơ sở sự biến động của các chỉ số như cổ phiếu, trái phiếu,…
Nói cách khác, đây là một quỹ chứng khoán giúp nhà đầu tư có thể mua được một nhóm nhiều cổ phiếu (hoặc các tài sản chứng khoán khác) có cùng lĩnh vực. Vì vậy, mua ETF được xem là một hình thức đầu tư tổng hợp, góp phần tạo nên sự đa dạng trong thị trường chứng khoán. Khi được niêm yết và giao dịch trên thị trường chứng khoán, quỹ ETF sẽ được xem như một loại cổ phiếu.
Các loại quỹ ETF
Như đã trình bày ở trên, quỹ ETF hoạt động dựa trên sự thay đổi của các chỉ số tài chính như cổ phiếu, trái phiếu,… Do đó, quỹ ETF cũng được phân loại dựa trên chỉ số tham chiếu này. Có 3 loại quỹ ETF phổ biến nhất trên thị trường, bao gồm: quỹ ETF cổ phiếu, quỹ ETF trái phiếu và quỹ ETF theo ngành.
Quỹ ETF cổ phiếu
Đây là quỹ đầu tư mô phỏng theo sự biến động của các bộ chỉ số cổ phiếu trên thị trường. Ví dụ: Khi mua quỹ ETF của chỉ số VN30, khả năng thu được lợi nhuận sẽ dựa vào mức sinh lời của 30 mã cổ phiếu có tính thanh khoản và giá trị vốn hóa cao nhất.
Tương tự, quỹ ETF còn có thể dựa trên cơ sở sự biến động của các nhóm cổ phiếu như VN100, S&P 500,… Trong đó, SPDR – tên gọi tắt của Chứng chỉ uỷ thác S&P 500 chính là hình thức quỹ ETF đầu tiên trên thế giới.
Quỹ ETF trái phiếu
Tương tự, quỹ ETF trái phiếu hoạt động dựa trên mô phỏng những biến động của các bộ chỉ số trái phiếu như trái phiếu chính phủ, doanh nghiệp,…
ETF trái phiếu là một hình thức đầu tư thụ động và có chi phí thấp hơn so với các quỹ trái phiếu khác. Vì thế, đây là một sự lựa chọn thông minh cho những nhà đầu tư có nguồn vốn ít.
Quỹ ETF theo ngành
Quỹ ETF được mô phỏng theo biến động về doanh thu, lợi nhuận, tình hình tài chính,… của một lĩnh vực kinh doanh sản xuất cụ thể. Ví dụ: Nhà đầu tư có thể mua quỹ ETF theo tình hình biến động các chỉ số trong ngành sản xuất ô tô, lương thực, hàng may mặc,…
Bên cạnh đó, trên thị trường còn có rất nhiều các loại quỹ ETF khác như:
- Quỹ ETF tiền tệ: Mô phỏng theo chỉ số đồng tiền của các nước đang phát triển.
- Quỹ ETF hàng hóa: Mô phỏng theo giá trị của các hàng hóa có giá trị cao như vàng, bạc, đồng bitcoin, dầu thô,…
- Quỹ ETF nghịch đảo: Ngược lại với việc mô phỏng theo sự biến động của các chỉ số, quỹ ETF nghịch đảo mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư bằng sự giảm xuống của thị trường.
Phương thức hoạt động của quỹ ETF là gì?
Có thể tóm tắt phương thức hoạt động của quỹ ETF theo một cách dễ hiểu nhất như sau:
- Nhà cung cấp quỹ ETF sẽ xem xét các tài sản sở hữu (bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa hoặc tiền tệ), sau đó tạo ra một quỹ chung. Nhóm quỹ chung này sẽ có một mã chứng khoán duy nhất, rồi được bán cho các nhà đầu tư.
- Nhà cung cấp quỹ và các cổ đông (chính là nhà đầu tư mua ETF) sẽ thường xuyên cập nhật hoạt động của các chỉ số để quyết định giao dịch sinh lời.
- Quỹ ETF lúc này đóng vai trò tương tự như cổ phiếu đối với nhà đầu tư. Tuy nhiên, các cổ đông của quỹ ETF sẽ không sở hữu giá trị tài sản cơ bản trong đây.
Nguyên tắc của giao dịch hoán đổi chứng chỉ quỹ ETF
Khi thực hiện giao dịch hoán đổi ETF, nhà đầu tư cần lưu ý các nguyên tắc sau:
- Chỉ có thành viên lập quỹ mới tham gia vào giao dịch hoán đổi trực tiếp với công ty quản lý quỹ.
- Đơn vị giao dịch hoán đổi được gọi là một lô chứng chỉ quỹ ETF. Theo quy định tại Điều lệ quỹ, phải có ít nhất 100.000 chứng chỉ quỹ thì mới gọi một lô. Nếu Điều lệ cho phép thì công ty có thể điều chỉnh số lượng chứng chỉ quỹ.
- Nếu quy mô của một lô chứng chỉ quỹ có thay đổi, thông tin ấy sẽ được công bố trên các trang mạng uy tín như Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam,…
- Thời gian áp dụng quy mô một lô chứng chỉ quỹ mới sẽ bắt đầu sau 15 ngày kể từ khi thông tin được công bố.
- Nhà đầu tư phải điền đầy đủ và chính xác phiếu lệnh trước khi yêu cầu giao dịch. Những phiếu lệnh đó phải được người lập quỹ lưu trữ theo đúng quy định của pháp luật. Đối với trường hợp nhận lệnh qua điện thoại, fax, Internet,… thì nhà đầu tư và người lập quỹ phải tuân thủ đúng quy định về giao dịch và lưu trữ điện tử.
- Lệnh giao dịch cần phải được chuyển nhượng trước thời điểm đóng sổ lệnh. Các lệnh nhận sau thời điểm đóng sổ sẽ bị hủy hoặc chuyển sang ngày tiếp theo.
Còn rất nhiều nguyên tắc khác được quy định tùy theo nhà cung cấp quỹ ETF. Để hiểu rõ ràng và chi tiết hơn, nhà đầu tư có thể liên hệ với Zalo của chuyên viên tư vấn tài chính tại Cổ Phiếu Chứng Khoán để được tư vấn thêm.
Có nên đầu tư về quỹ ETF không?
Khi đầu tư chứng khoán, rất nhiều người mới luôn băn khoăn về việc quyết định có nên đầu tư quỹ ETF hay không? Để giải đáp thắc mắc này, nhà đầu tư cần phải làm rõ những lợi ích và rủi ro khi mua quỹ ETF.
Lợi ích khi đầu tư quỹ ETF là gì?
Chi phí đầu tư thấp
Bởi vì ETF là một quỹ đầu tư thụ động, mô phỏng theo bộ chỉ số nhất định, nên không tốn quá nhiều chi phí quản lý. Do đó, đầu tư quỹ ETF là hình thức tiêu tốn ít chi phí nhất.
Tiết kiệm được thời gian
Đối với cổ phiếu, nhà đầu tư phải bỏ thời gian ra tìm hiểu từng danh mục, lựa chọn loại chứng khoán tốt nhất để mua, việc này tiêu tốn rất nhiều thời gian. Vì vậy, với quỹ ETF, nhà đầu tư chỉ cần mua một loại danh mục nên rất tiết kiệm thời gian. Nhà đầu tư cũng không cần bỏ thời gian để nghiên cứu chuyên sâu về thị trường vì các bộ danh mục này đã được những chuyên gia quản lý quỹ nghiên cứu rất kỹ càng,.
Giảm thiểu rủi ro đầu tư
Với quỹ ETF, nhà đầu tư có thể “rải” đều nguồn vốn của mình cho các tài sản khác nhau nên tỷ lệ rủi ro cũng rất thấp. Bên cạnh đó, một quỹ ETF sẽ đầu tư vào nhiều công ty khác nhau, điều này cũng giúp nhà đầu tư giảm thiểu được rủi ro so với việc tập trung mua cổ phiếu của mỗi một công ty phát hành duy nhất.
Có tính thanh khoản và minh bạch cao
Quỹ ETF có một đặc điểm giống với cổ phiếu, chính là tính thanh khoản cao. Do đó, khi có nhu cầu thì việc mua – bán chứng chỉ quỹ ETF được thực hiện rất dễ dàng. Ngoài ra, khi quỹ ETF được phát hành thì phải đảm bảo:
- Cung cấp báo cáo đầy đủ và minh bạch gửi cho nhà đầu tư.
- Công bố thông tin rõ ràng trên website, trang điện tử Sở Giao Dịch Chứng Khoán.
- Tracking error các sai số hàng tuần trên website để các nhà đầu tư nắm rõ.
Rủi ro khi đầu tư quỹ ETF là gì?
Tính đa dạng chưa đủ
Mặc dù tính đa dạng là một ưu điểm của hình thức đầu tư này, tuy nhiên, trên thực tế thì có nhiều quỹ ETF chỉ theo dõi một nhóm cổ phiếu nhất định như xăng, dầu, hàng không,… Những quỹ ETF có độ đa dạng thấp như vậy sẽ dễ xảy ra rủi ro thua lỗ.
Một số cổ phiếu không có tính thanh khoản
Quỹ ETF cũng không hoàn toàn là một loại hình đầu tư có tính thanh khoản cao. Như đã đề cập, trong một lô chứng chỉ quỹ ETF thì sẽ chứa rất nhiều cổ phiếu (hoặc các tài sản chứng khoán khác). Trong đó, nhiều khả năng sẽ tồn tại những cổ phiếu có tính thanh khoản thấp, gây ảnh hưởng đến cả lô chứng chỉ quỹ.
Hoạt động của một số ETF không thực sự hiệu quả
Với ETF mô phỏng theo ngành, khi các công ty thuộc lĩnh vực đó kinh doanh không thuận lợi thì giá chứng chỉ quỹ của ngành đó cũng sẽ xuống dốc theo.
Chi phí mua quỹ ETF cao hơn cổ phiếu riêng lẻ
Phương thức hoạt động của ETF là cần có người lập quỹ, do đó, nhà đầu tư sẽ phải chịu thêm phần chi phí quản lý và môi giới.
Nhà đầu tư không có những đặc quyền của cổ phiếu
Khi mua chứng chỉ quỹ thì nhà đầu tư sẽ không có những đặc quyền như cổ phiếu, cụ thể:
- Không được tham gia và đại hội cổ đông của công ty phát hành cổ phiếu.
- Không được ứng cử vào các vị trí trong công ty.
- Không được can thiệp vào việc mua – bán chung của chứng chỉ quỹ.
Một số quỹ ETF tại Việt Nam
Quỹ E1VFVN30 ETF
ETF VFMVN30 là quỹ ETF đầu tiên của Việt Nam, được công ty VFM quản lý và phát hành ra công chúng vào ngày 04 tháng 7 năm 2014. Ban đầu, quỹ E1VFVN30 ETF có mức vốn huy động tối thiểu là 50 tỷ đồng. Quỹ ETF này mô phỏng theo chỉ số tham chiếu VN30 – bao gồm 30 mã cổ phiếu được niêm yết trên sàn HOSE (Sở giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh).
Quỹ FTSE Vietnam Index ETF
FTSE Vietnam Index ETF là quỹ đầu tư được Deutsche Bank AG thành lập vào ngày 15 tháng 1 năm 2008. Quỹ ETF này hoạt động với số vốn ban đầu là 5,1 triệu USD (hơn 118 tỷ đồng). Quỹ FTSE Vietnam Index ETF mô phỏng theo chỉ số Vietnam Index do FTSE Group xây dựng.
Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF
Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF (VNM) là quỹ ETF duy nhất ở Mỹ chuyên đầu tư vào cổ phiếu Việt Nam. Quỹ VNM ETF mô phỏng theo chỉ số MVIS Vietnam Index – gồm cổ phiếu của các công ty được thành lập ở Việt Nam hoặc bên ngoài Việt Nam, có ít nhất 50% doanh thu, tài sản liên quan phát sinh tại Việt Nam.
Quỹ ETF VFMVN Diamond
Quỹ ETF VFMVN DIAMOND được phép phát hành chứng khoán lần đầu vào ngày 27 tháng 2 năm 2020. Quỹ ETF này mô phỏng theo sự biến động của chỉ số VN DIAMOND – một chỉ số chứng khoán được xây dựng và quản lý bởi sàn HOSE.
Bài viết trên đã tổng hợp và làm rõ những thông tin cơ bản về quỹ ETF. Nếu vẫn chưa hiểu rõ quỹ ETF là gì hoặc có bất cứ thắc mắc nào khác, xin vui lòng liên hệ với chuyên viên của Cổ Phiếu Chứng Khoán để được tư vấn tốt nhất. Ngoài ra, hãy truy cập đường link: https://www.ssi.com.vn/khach-hang-ca-nhan/mo-tai-khoan?moigioi=1719 để mở tài khoản chứng khoán – đặt bước đầu tiên cho sự thành công của chính mình!
Nguyễn Phước Hoàng – Chứng khoán SSI
Địa chỉ: Số 72 Nguyễn Huệ, P. Bến Nghé, Quận 1, HCM
Hotline: 0902484111
