Mục lục nội dung
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh là một loại giấy tờ có giá. Giá trị của nó phụ thuộc vào giá trị của chứng khoán cơ sở (hay còn được gọi là tài sản gốc). Chứng khoán phái sinh thường có dạng hợp đồng, gồm: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn.
Tuy không có vai trò tạo vốn mới cho nền kinh tế, nhưng chứng khoán phái sinh là một công cụ tài chính giúp tăng sự sôi động của thị trường chứng khoán và làm tăng tính thanh khoản đối với các tài sản cơ sở.
Chứng khoán phái sinh bao gồm các loại:
- Hợp đồng kỳ hạn (Forward)
- Quyền chọn cổ phần (Rights)
- Chứng quyền (Warrants)
- Hợp đồng tương lai (Future Contract)
- Hợp đồng quyền chọn (Option Contract)
Hiện nay tại Việt Nam, Hợp đồng tương lai (Future contract) được chọn làm sản phẩm giao dịch phái sinh trên thị trường chứng khoán. Trong đó gồm có: Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (chỉ số VN30 và HNX30) và hợp đồng tương lai dựa trên trái phiếu chính phủ.
Cách đầu tư chứng khoán phái sinh an toàn
Dưới đây là hướng dẫn về cách đầu tư chứng khoán phái sinh dành cho các nhà đầu tư có hứng thú với thị trường này nhưng chưa biết nên bắt đầu từ đâu. Về cơ bản, có 4 bước bạn cần thực hiện khi lần đầu tiên đầu tư chứng khoán phái sinh.
Bước 1: Đăng ký mở tài khoản giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh
Khi tham gia thị trường chứng khoán, bất cứ nhà đầu tư nào cũng cần đăng ký cho mình một tài khoản để thực hiện các giao dịch. Tài khoản này được gọi là tài khoản chứng khoán cơ sở.
Những nhà đầu tư đã có tài khoản chứng khoán cơ sở được phép mở thêm tài khoản chứng khoán phái sinh.
Nếu bạn là nhà đầu tư mới, chưa có tài khoản chứng khoán cơ sở thì bạn cần đăng ký tài khoản cơ sở trước thì mới đủ điều kiện đăng ký tài khoản chứng khoán phái sinh.
Có 2 cách đăng ký tài khoản chứng khoán phái sinh. Một là, trực tiếp đăng ký tài khoản phái sinh tại phòng giao dịch, đăng ký tài khoản phái sinh online.
Địa điểm đăng ký tài khoản phái sinh trực tiếp: tại các sàn giao dịch, tại sở giao dịch chứng khoán, tại các công ty chứng khoán hoặc các ngân hàng.
Hồ sơ đăng ký mở tài khoản chứng khoán phái sinh trực tiếp gồm:
- Bản photo CMND/ CCCD công chứng
- Đơn mở tài khoản
- Mẫu xác thực chữ ký
- Bản đăng ký dịch vụ
- Hợp đồng giao dịch ký quỹ
Hoặc bạn có thể đăng ký tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh online tại TẠI ĐÂY
Bước 2: Nộp tiền ký quỹ
Sau khi đăng ký mở tài khoản chứng khoán phái sinh, bạn sẽ được yêu cầu nộp tiền ký quỹ/ tài sản ký quỹ ban đầu lên Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD). Đây thực chất là khoản tiền cọc tối thiểu cần đóng theo quy định.
Bạn cũng cần phải nạp tiền vào tài khoản phái sinh mà bạn đã đăng ký. Nó cho phép bạn thực hiện các lệnh và các giao dịch mua/ bán trong tương lai.
Sau khi nộp tiền ký quỹ, tài khoản chứng khoán phái sinh của bạn được kích hoạt. Bạn có tư cách là một thành viên của thị trường chứng khoán phái sinh và có thể bắt đầu thực hiện các giao dịch trên thị trường này.
Tùy vào từng công ty chứng khoán mà tỷ lệ ký quỹ và tài sản ký quỹ sẽ được quy định khác nhau. Tỷ lệ này thường nằm trong khoảng 15-20% nhằm giúp các công ty chứng khoán giảm thiểu rủi ro.
Bước 3: Cài đặt phần mềm giao dịch chứng khoán
Mỗi sàn giao dịch chứng khoán hoặc công ty chứng khoán sẽ có một app riêng biệt cho phép người đầu tư thực hiện các thao tác giao dịch trên máy tính hoặc điện thoại.
Bạn đăng ký tài khoản phái sinh ở công ty nào thì cần tải ứng dụng giao dịch chứng khoán của công ty đó.
Thông thường, phần mềm giao dịch chứng khoán sẽ có các chức năng sau:
- Lựa chọn, thay đổi vị thế giao dịch “long-position” hoặc “short-position”
- Chuyển khoản: tiền được chuyển khoản giữa các tài khoản giao dịch chứng khoán cơ sở, chứng khoán phái sinh và tài khoản ngân hàng.
- Kiểm tra, giám sát thông tin, kê khai, giám sát số dư, tài khoản, vị thế giao dịch, lãi/ lỗ trong ngày,…
- Phân tích, dự đoán các biến động của thị trường dựa trên các bảng giá chứng khoán phái sinh, biểu đồ,…
Với số vốn đầu tư ban đầu không cần quá lớn, bạn vẫn có thể khuếch đại khối lượng giao dịch và lợi nhuận thông qua việc sử dụng đòn bẩy. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa với rủi ro sẽ cao hơn. Việc sử dụng các công cụ đòn bẩy với tỷ lệ cao chỉ nên thực hiện bởi các nhà đầu tư phái sinh có thâm niên và kinh nghiệm.
Bước 4: Tiến hành giao dịch
Các giao dịch chứng khoán phái sinh được thực hiện qua việc đặt các lệnh mua/ bán. Việc đặt lệnh cần đảm bảo dựa trên điều kiện về ký quỹ.
Nhà đầu tư nên tìm hiểu và lựa chọn loại phái sinh phù hợp với nhu cầu, tài chính của bản thân. Bạn phải đảm bảo số tiền trong tài khoản chứng khoán còn đủ để tiến hành giao dịch. Nhà đầu tư có thể tự đặt lệnh hoặc thông qua giao dịch viên để đặt lệnh giúp bạn.
Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán phái sinh thông minh
Một số thông tin dưới đây sẽ giúp bạn có thêm kinh nghiệm khi đầu tư chứng khoán phái sinh. Cụ thể:
Tránh sa bẫy “FOMO”
Fomo – “fear of missing out”: Khi đầu tư phái sinh, sẽ có nhiều trường hợp bạn chạy theo số đông vì sợ mình bỏ lỡ mất cơ hội. Tuy nhiên, nếu bạn thực sự am hiểu thị trường và có chiến lược đầu tư đúng đắn thì sẽ không dễ bị các nhiễu sóng bên ngoài tác động.
Đa dạng danh mục đầu tư
Trong giới đầu tư xưa nay nổi tiếng với câu “Không nên bỏ tất cả trứng vào một rổ” vì vậy, bạn nên đa dạng danh mục đầu tư của mình về cả các loại hợp đồng và về cả danh mục đầu tư về hàng hóa, bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất,… Cân nhắc lựa chọn các linhx vực tiềm năng và phù hợp với khả năng đầu tư của mình để có thể thu được lợi nhuận tối ưu nhất.
Quyết định mức độ đầu tư dựa vào tài chính cá nhân
Mức độ rủi ro càng cao tỷ lệ thuận với cơ hội thu về lợi nhuận lớn hơn. Tuy nhiên, bạn nên xác định rõ mức tài chính cá nhân để dành ra khoản đầu tư hợp lý. Phải biết điểm dừng trong đầu tư để có thể áp dụng quy tắc chốt lời cắt lỗ.
Vì sao nên giao dịch chứng khoán phái sinh tại Việt Nam?
Trong các loại chứng khoán phái sinh nêu trên, hợp đồng tương lai là một loại chứng khoán có nhiều ưu điểm nổi bật, được niêm yết và giao dịch tại thị trường Việt Nam. Vậy đâu là lý do nên giao dịch hợp đồng tương lai?
Giảm mức độ rủi ro
Hợp đồng tương lai giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro bởi chúng khắc phục được các nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn. Cụ thể: hợp đồng tương lai được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán vì vậy chúng được trao đổi tự do trên thị trường. Điều này đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các đối tác tham gia vào hợp đồng tương lai.
Tính thanh khoản cao hơn các hợp đồng kỳ hạn
Khi được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán, đồng thời có sự tham gia của trung tâm thanh toán bù trừ nên các hợp đồng tương lai cũng có tính thanh khoản cao hơn các hợp đồng kỳ hạn.
Có thể đầu tư danh mục VN30 nhưng không cần mua tài sản cơ sở
Nhà đầu tư không cần sở hữu tất cả các cổ phiếu trong danh mục VN30 nhưng vẫn có thể đầu tư vào chỉ số VN30, qua đó loại bỏ rủi ro hệ thống.
Tận dụng lợi thế đòn bẩy tài chính trong giao dịch ngắn hạn
Tận dụng lợi thế đòn bẩy tài chính trong giao dịch ngắn hạn giúp nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận do chênh lệch giá giữa tài sản cơ sở và hợp đồng tương lai.
Tuy là một thị trường mới nổi nhưng chứng khoán phái sinh nói chung và hợp đồng tương lai nói riêng đã và đang trở thành một phương thức kiếm tiền nhanh chóng và hiệu quả với mức độ rủi ro nằm trong tầm kiểm soát. Cách đầu tư chứng khoán phái sinh không đơn giản, nhưng cũng không quá phức tạp đối với những nhà đầu tư đã từng thực hiện các giao dịch với chứng khoán cơ sở.
Nếu cần thêm thông tin tư vấn về cách đặt lệnh mua bán chứng khoán hoặc hỗ trợ đầu tư chứng khoán dài hạn bởi những chuyên viên tư vấn chuyên nghiệp, hãy liên hệ qua Zalo hoặc truy cập tại đây để mở tài khoản nhé!
Nguyễn Phước Hoàng – Chứng khoán SSI.
Địa chỉ: Số 72 Nguyễn Huệ, P. Bến Nghé, Quận 1, HCM.
Hotline: 0902484111.