Định giá cổ phiếu là điều vô cùng quan trọng mà mỗi nhà đầu tư cần thực hiện trước khi quyết định “rót vốn”. Tuy nhiên, đối với những nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm sẽ thường gặp khó khăn trong cách định giá cổ phiếu sao cho đúng.
Với đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, cophieuchungkhoan.com.vn sẽ giúp các nhà đầu tư nắm được một số cách định giá cổ phiếu vô cùng đơn giản và phổ biến hiện nay. Để các nhà đầu tư có thể phân tích và đưa ra quyết định đầu tư hợp lý và mang lại hiệu quả cao. Cùng tìm hiểu ngay nhé!
Mục lục nội dung
Tại sao cần định giá cổ phiếu?
Không phải lúc nào giá của phiếu trên thị trường cũng được phản ánh đúng với giá trị thực. Có nhiều trường hợp cổ phiếu được định giá cao hơn hoặc thấp hơn so với giá trị nội tại. Do đó, cách định giá cổ phiếu công ty có ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ với nhà đầu tư mà cả công ty phát hành.
- Đối với nhà đầu tư: Biết cách định giá cổ phiếu sẽ giúp cho nhà đầu tư xác định được giá trị thực của cổ phiếu là bao nhiêu tiền, loại cổ phiếu nào nên mua, loại cổ phiếu nào có khả năng thu về lợi nhuận cao nhất. Căn cứ vào đó để quyết định đầu tư sinh lời vào cổ phiếu có giá bán thấp hơn so với giá trị thực đã được định giá hay bán ra những cổ phiếu có giá cao hơn so với giá trị định giá để thu lại lợi nhuận.
- Đối với công ty phát hành: Định giá cổ phiếu có ảnh hưởng lớn đến việc chào bán, huy động vốn và nâng cao sức ảnh hưởng của công ty trên thị trường.
Định giá cổ phiếu là gì?
Định giá cổ phiếu là điều bắt buộc phải làm để nhà đầu tư có thể lựa chọn được những danh mục đầu tư tiềm năng, có khả năng mang lại lợi nhuận hấp dẫn. Vậy, tại sao phải định giá cổ phiếu? Cách định giá một cổ phiếu như thế nào?
Có thể hiểu, định giá cổ phiếu là việc sử dụng các công thức để xác định giá trị thực của cổ phiếu. Đây là một trong những kỹ năng vô cùng quan trọng mà mọi nhà đầu tư cần biết rõ để có thể đưa ra quyết định đầu tư có hiệu quả và thu lại lợi nhuận cao.
Ví dụ như anh An định giá cổ phiếu của công ty X là 70.000 đồng/cổ phiếu. Nhưng hiện tại, giá bán của cổ phiếu này chỉ là 50.000 đồng/cổ phiếu. Anh An quyết định mua cổ phiếu này và chờ đến khi giá cổ phiếu lên 70.000 đồng thì sẽ bán. Như vậy, anh An có thể thu được lợi nhuận là 20.000 đồng/cổ phiếu.
Tham khảo thêm một số khái niệm liên quan đến chứng khoán:
Yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu
Sự phát triển của nền kinh tế: Giá cổ phiếu bị chi phối bởi nền kinh tế quốc dân nói riêng và nền kinh tế thế giới nói chung. Giá cổ phiếu có xu hướng tỉ lệ thuận với sự phát triển của nền kinh tế, tức là giá cổ phiếu tăng khi nền kinh tế phát triển và giá giảm khi nền kinh tế đi xuống.
Tình hình chính trị: Chính trị trong nước và ngoài nước cũng là một yếu tố quyết định đến giá của cổ phiếu bởi khi xuất hiện sự bất ổn về chính trị, nhà đầu tư không đủ tự tin để tiếp tục đầu tư nên giá cổ phiếu sẽ có xu hướng giảm.
Quy luật cung cầu của thị trường: Bất kỳ thị trường hàng hóa nào cũng bị chi phối bởi quy luật cung cầu. Thị trường chứng khoán cũng vậy, thông thường khi một cổ phiếu được nhiều người mua giá cổ phiếu đó sẽ có xu hướng tăng lên và ngược lại.
Báo cáo tài chính của công ty: Nếu kết quả hoạt động kinh doanh của công ty thể hiện rằng công ty đang phát triển tốt với doanh thu và tốc độ tăng trưởng cao, có khả năng tiếp tục tăng trong tương lai giá cổ phiếu của công ty sẽ tăng lên nhanh chóng. Ngược lại, một công ty có tình hình kinh doanh đi xuống, giá cổ phiếu có xu hướng giảm.
Tâm lý NĐT: Thị trường chứng khoán là thị trường nhạy cảm, chỉ trong thông tin gây nhiễu xuất hiện cũng có thể làm thị trường dao động dữ dội. Khi này, các trader cần có tâm lý vững vàng để lọc được những thông tin chính xác và đưa ra quyết định đầu tư khi đã có những tính toán kỹ lưỡng.
5 Bước để định giá cổ phiếu
Để định giá cổ phiếu, cần thực hiện 5 bước sau:
- Bước 1: Đầu tiên, nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ thông tin về công ty phát hành cổ phiếu, cũng như lĩnh vực kinh doanh, các đối thủ cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh của công ty, học chơi chứng khoán,… để lựa chọn những công ty hoạt động trong lĩnh vực có khả năng cạnh tranh thấp, nhiều cơ hội phát triển trong tương lai.
- Bước 2: Tính toán và đánh giá hiệu quả kinh doanh của công ty bằng cách xác định thị phần của công ty thông qua số liệu vĩ mô hoặc số liệu, báo cáo tài chính của công ty.
- Bước 3: Lựa chọn cách định giá cổ phiếu công ty phù hợp.
- Bước 4: Xây dựng những kịch bản đầu tư khởi đầu, bao gồm kịch bản cơ sở, kịch bản thận trọng và kịch bản xấu nhất.
- Bước 5: Phân tích kết quả định giá để quyết định nên đầu tư vào loại cổ phiếu nào để sinh lời.
Các phương pháp định giá cổ phiếu
Hiện tại có khá nhiều phương pháp phân tích và định giá cổ phiếu. Trong đó, các phương pháp định giá của cổ phiếu bằng phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật là hai phương pháp giúp xác định giá cổ phiếu trong tương lai được áp dụng phổ biến nhất.
Phương pháp định giá cổ phiếu bằng phân tích cơ bản
Cách định giá cổ phiếu bằng phương pháp phân tích cơ bản cho rằng giá trị thực cổ phiếu được xác định bằng chính tình hình kinh doanh của công ty là cơ sở để quyết định giá của cổ phiếu, cũng như xu hướng thay đổi trong dài hạn.
Do đó, phương pháp phân tích cơ bản sẽ đi sâu vào việc đánh giá khả năng tăng trưởng và lợi nhuận của công ty trên cơ sở triển vọng của nền kinh tế thế giới, trong nước và cả công ty. Như vậy, phân tích cơ bản là sẽ tập trung vào việc phân tích kinh tế vĩ mô, phân tích ngành kinh tế và phân tích công ty (bao gồm cả mặt kinh tế và tài chính) nhằm đánh giá môi trường kinh doanh và tác động của môi trường kinh doanh đến hoạt động và kết quả hoạt động của công ty, từ đó tác động đến giá cổ phiếu của công ty.
Ưu điểm của cách định giá cổ phiếu bằng phương pháp phân tích cơ bản:
- Phù hợp hơn với mục đích phân tích giá cổ phiếu để đầu tư trong dài hạn.
- Nhà đầu tư có thể tìm được công ty tốt, có khả năng mang lại lợi nhuận cao và nắm được các yếu tố có thể tác động đến giá trị của công ty để đưa ra quyết định mua/bán phù hợp.
Song, cách tính giá trị cổ phiếu này cũng có những nhược điểm như:
- Mất nhiều thời gian và công sức để định giá vì phải phân tích một khối lượng lớn thông tin.
- Mức độ chính xác bị hạn chế vì bị phụ thuộc vào độ chính xác của thông tin.
- Một số giá trị của các biến số cần phân tích sẽ mang tính chủ quan.
- Không quan tâm đến tâm lý của nhà đầu tư trên thị trường.
Cách định giá cổ phiếu bằng phương pháp phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật sẽ nghiên cứu những biến động giá cổ phiếu trên thị trường thông qua các lý thuyết, chỉ số và các đồ thị. Cơ sở căn bản của phương pháp này là lý thuyết Dow với 3 giả thuyết cơ bản. Đó là:
- Giá cổ phiếu phản ánh tất cả thông tin và hành vi của thị trường
- Giá cổ phiếu không vận động ngẫu nhiên mà theo xu hướng nhất định, kết thúc khi xảy ra sự đảo ngược xu hướng.
- Tập trung phân tích vào tâm lý của nhà đầu tư. Mà tâm lý của con người thường không thay đổi nên sẽ lặp lại những sai lầm trong quá khứ.
Ưu điểm của cách định giá cổ phiếu này là:
- Cho phép nhà đầu tư đưa ra dự báo giá cổ phiếu trong cả thời gian ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
- Không bị phụ thuộc vào thông tin, báo cáo tài chính của công ty.
- Có thể phát hiện được xu hướng thay đổi giá cổ phiếu sang một mức giá cân bằng khác.
- Phương pháp này được đánh giá là có thể xác định được thời điểm nên đầu tư để sinh lời.
Nhược điểm:
- Phương pháp này vẫn mang nặng tính chủ quan nên các nhà phân tích khác nhau có thể đưa ra kết quả khác nhau.
- Thời gian đưa ra kết quả phân tích thường chậm trễ vì khi phát hiện ra xu thế thì giá cổ phiếu trên thị trường đã biến động mạnh.
Mỗi phương pháp phân tích sẽ có ưu, nhược điểm khác nhau nên nhà đầu tư có thể áp dụng cả hai phương pháp để bổ sung cho nhau và đưa ra kết quả phân tích tốt nhất.
9 Cách định giá cổ phiếu chuẩn xác phổ biến hiện nay
Bài viết này sẽ giới thiệu cho các nhà đầu tư một số cách định giá cổ phiếu được áp dụng phổ biến hiện nay. Mỗi phương pháp sẽ có những ưu, nhược điểm khác nhau. Do đó, nhà đầu tư cần nắm được nhiều cách định giá khác nhau để có thể lựa chọn phương pháp phù hợp với từng loại cổ phiếu.
Cách định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền
Cách định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền hay còn gọi là cách định giá cổ phiếu theo phương pháp DCF cụ thể như sau:
Định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền theo tiếng anh là Discount Cash flow, viết tắt là DCF. Đây là phương pháp định giá dựa trên một nguyên tắc: ” Giá trị nội tại của doanh nghiệp”. Vậy giá trị nội tại của doanh nghiệp là gì?
Giá trị nội tại của doanh nghiệp là tổng các dòng tiền tương lai mà công ty sẽ trả cho cổ đông của mình. Từ đó, nhà phân tích sẽ tìm cách dự tính giá trị của công ty trong tương lai 5 – 10 năm tới. Sau đó chiết khấu về giá trị hiện tại.
Bất kỳ công ty nào cũng đều có các xác định giá trị nội tại dựa vào dòng tiền vào và dòng tiền ra. Do đó, đây là một trong những căn cứ để đưa ra công thức định giá cổ phiếu. Cách định giá cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền sẽ được thực hiện theo công thức sau:
- PV = FV/(1 + R)n
Trong đó:
- PV (Present Value) là giá trị thực của cổ phiếu.
- FV là giá trị tương lai của cổ phiếu ở thời điểm hiện tại.
- R là tỷ suất chiết khấu.
- n là số năm đầu tư.
Phương pháp cổ phiếu theo chiết khấu dòng tiền là phương pháp định giá cơ bản và phổ biến nhất. Tuy nhiên, điểm hạn chế đó là kết quả mang tính chung chung, không thể tính được một cách chính xác giá trị thực của cổ phiếu.
Định giá cổ phiếu theo phương pháp chiết khấu cổ tức
Cách định giá cổ phiếu theo phương pháp cổ tức được tính theo tỷ lệ cổ tức được trả bằng tiền mặt so với chiết khấu cổ tức. Công thức định giá được thể hiện như sau:
- Giá trị của cổ phiếu = Số cổ tức được trả bằng tiền mặt/Chiết khấu cổ tức
Ví dụ minh họa: Một công ty trả cổ tức 20%/năm, tương đương với 6.000 đồng. Thì giá trị của cổ phiếu sẽ là 6.00020% = 30.000 đồng.
Cách định giá cổ phiếu bằng phương pháp P/B
Phương pháp định giá cổ phiếu theo chỉ số P/B (viết tắt của Price to Book Value Ratio) được thực hiện bằng cách so sánh giá trị của cổ phiếu hiện tại và giá trị ghi trong báo cáo tài chính của công ty. Nếu kết quả so sánh lớn hơn 1, nghĩa là công ty đang có mức doanh thu trên tài sản cao.
Cách định giá 1 cổ phiếu theo phương pháp P/B được thể hiện như sau:
- P/B = Giá cổ phiếu hiện tại/Giá cổ phiếu ghi sổ
Phương pháp này phù hợp để định giá cổ phiếu cho những công ty có tài sản mang tính thanh khoản cao (ví dụ như tài chính, ngân hàng,…), không phù hợp với những công ty dịch vụ hay những công ty có tốc độ tăng trưởng mạnh.
Hướng dẫn cách định giá cổ phiếu với phương pháp P/E
Chỉ số P/E (viết tắt của Price to Earning) thể hiện mối quan hệ giữa giá trị của cổ phiếu và lợi nhuận ròng trên một cổ phiếu. Đồng nghĩa với số tiền mà nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra để thu lại một đồng lợi nhuận từ cổ phiếu.
Như vậy, công thức tính của cách định giá cổ phiếu theo P/E là:
- Giá trị của cổ phiếu = EPS x PE
Trong đó: EPS (viết tắt của Earning Per Share) là lợi nhuận ròng của mỗi cổ phiếu, được tính theo công thức: EPS = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức của cổ phiếu với mức ưu đãi)Tổng số cổ phiếu thường đang lưu hành
Ví dụ minh họa: Công ty X hoạt động trong lĩnh vực dược phẩm, được biết chỉ số P/E ngành dược là 12 và lợi nhuận ròng trên mỗi cổ phần của công ty trong năm qua là 4.000 đồng. Nếu bây giờ, công ty phát hành cổ phiếu trên thị trường với giá giao dịch là 40.000 đồng thì có nên đầu tư không?
Cách định giá cổ phiếu bằng P/E như sau:
- Giá trị cổ phiếu của công ty X = 4.000 x 12 = 48.000 đồng
- Vì giá thị trường = 40.000 đồng < giá trị thực = 48.0000 đồng. Do đó, nhà đầu tư nên đầu tư vào cổ phiếu của công ty X.
Cách định giá cổ phiếu theo chỉ số P/E được nhiều nhà đầu tư sử dụng vì có thể áp dụng cho nhiều ngành nghề kinh doanh. Tuy nhiên, điểm hạn chế của phương pháp này đó là làm thế nào để nhà đầu tư có thể lựa chọn tỷ số P/E phù hợp, có tồn tại sai số giữa P/E ngành và P/E công ty.
Cách định giá cổ phiếu theo phương pháp PEG
Chỉ số PEG được đánh giá là tối ưu và cải tiến hơn so với chỉ số P/E. Được tính theo công thức:
- PEG = PEG
Trong đó: PE là chỉ số P/E và G là tốc độ tăng trưởng của cổ phiếu, được tính bằng tỷ lệ %.
Nếu chỉ số PEG của cổ phiếu có giá trị bằng 1, nghĩa là giá hiện tại của cổ phiếu bằng với giá trị thực. Nếu chỉ số PEG lớn hơn 1 thì có nghĩa là giá hiện tại của cổ phiếu đang lớn hơn giá trị thực. Còn nếu chỉ số PEG nhỏ hơn 1 thì giá cổ phiếu đang nhỏ hơn giá trị thực.
Định giá cổ phiếu với phương pháp P/S
Phương pháp định giá cổ phiếu theo chỉ số P/S (Price Per Share) được áp dụng phổ biến đối với những công ty có lợi nhuận không ổn định hay làm ăn thua lỗ, được tính theo công thức:
- P/S = Giá cổ phiếu/Doanh thu của mỗi cổ phần
Trong đó: Doanh thu của mỗi cổ phần sẽ bằng tổng doanh thu chia cho số lượng cổ phiếu đang lưu hành.
Chỉ số P/S được nhiều nhà đầu tư tin tưởng lựa chọn hơn chỉ số P/E và P/B vì độ chính xác của doanh thu được các công ty công bố thường cao hơn so với lợi nhuận hay giá trị sổ sách có thể được ghi không đúng.
Song, cách định giá cổ phiếu này cũng có nhược điểm. Đó là:
- Bản chất của kinh doanh là lợi nhuận và dòng tiền. Mặc dù công ty có doanh thu nhiều nhưng không đáp ứng được các khoản chi trong dài hạn thì lợi nhuận sẽ âm, khiến cho công ty bị phá sản. Do đó, chỉ dựa vào doanh thu để đánh giá là không đủ
- Chỉ số P/S giúp đưa ra những thông tin về bán hàng nhưng không thể so sánh cấu trúc chi phí giữa các công ty.
Cách định giá cổ phiếu theo phương pháp EV/EBIT
Phương pháp EV/EBIT cũng là một trong những cách định giá cổ phiếu. Mặc dù không được áp dụng phổ biến tại Việt Nam nhưng rất nhiều nhà đầu tư trên thế giới yêu thích và thường xuyên sử dụng phương pháp này.
Cách định giá cổ phiếu như sau:
- Giá cổ phiếu = EV/EBIT
Trong đó: EV là giá trị doanh nghiệp, được tính bằng vốn hóa thị trường + tổng nợ – tiền mặt và EBIT là lợi nhuận trước thuế + chi phí lãi vay.
Cách định giá cổ phiếu này giúp nhà đầu tư có thể định giá và so sánh giá trị cổ phiếu của các công ty hoạt động cùng ngành và cùng phân khúc. Giá trị của chỉ số EV/EBIT nhỏ hơn 10 thường được đánh giá là tốt. Tuy nhiên, để đảm bảo khách quan, nhà đầu tư cũng cần quan tâm đến các yếu tố nhiễu xung quanh.
Cách định giá cổ phiếu theo phương pháp Benjamin Graham
Mặc dù, không có quá nhiều nhà đầu tư biết và áp dụng cách định giá cổ phiếu theo phương pháp Benjamin Graham. Tuy nhiên, các nhà đầu tư chuyên nghiệp lại nhận định rằng độ chính xác của phương pháp này khá cao. Công thức tính của phương pháp như sau:
- Giá trị thực của cổ phiếu = Tổng EPS trong 12 tháng x (8,5 + 2G)
Cách định giá cổ phiếu kết hợp cổ tức và tốc độ tăng trưởng
Công thức định giá cổ phiếu này được áp dụng bởi 2 nhà đầu tư vĩ đại là Peter Lynch và John Neff, phù hợp áp dụng cho những công ty có tình hình kinh doanh ổn định, mức độ tăng trưởng không cao (dưới 10%/năm) và có tỷ lệ chi trả cổ tức tương đối.
Công thức đó là:
- R + GPE > 1,5
Ví dụ minh họa: Cổ phiếu của công ty X đang được giao dịch với giá 40.000 đồng/cổ phiếu, chiết khấu cổ tức bằng tiền trả hàng năm là 30%/năm, tức là 3.000 đồng. Tốc độ tăng trưởng dài hạn dự kiến là 7%/năm. Lợi nhuận ròng của mỗi cổ phiếu EPS trong năm vừa qua là 5.000 đồng/cổ phiếu.
Như vậy, có thể tính được:
- Tỷ suất cổ tức R = Cổ tức được trả bằng tiền/Giá thị trường = 3.000/40.000 = 7.5%
- Chỉ số P/E = Giá cổ phiếu/EPS = 40.000/5.000 = 8
Áp dụng công thức của Peter Lynch và John Neff:
- R + GPE = 7,5 + 78 = 1,81 > 1,5
Như vậy, bạn có thể đầu tư vào cổ phiếu của công ty X.
Các phương pháp định giá cổ phiếu ngân hàng
Tỷ lệ nợ xấu: Là một thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong ngân hàng. Bản chất của tỷ lệ nợ xấu là tỷ lệ nghịch với quản trị rủi ro của ngân hàng. Đồng nghĩa với việc khi tỷ lệ nợ xấu cao thể hiện cho vấn đề chất lượng cho vay không hiệu quả, khả năng thanh toán thấp. Dẫn đến sự phát triển hoạt động cho vay ngân hàng bị hạn chế nói chung và cả uy tín và năng lực cạnh tranh giữa các ngân hàng nói riêng.
Chỉ số ROA: Tỷ lệ lợi nhuận ròng trên số lượng tài sản đo bằng khả năng sinh lời trên mỗi đồng tài sản của chính ngân hàng. Vì tùy thuộc vào số chi nhánh/ phòng giao dịch bạn đang sở hữu, mà số lượng tài sản của mỗi ngân hàng
Công thức tính: ROA = Lợi nhuận ròng dành cho cổ đông thường/ Tổng tài sản.
Chỉ số
Công thức tính ROE = Lợi nhuận ròng dành cho cổ đông thường/ Vốn cổ đông thường.
Hai chỉ số P/E và P/B:
Tình hình kinh doanh của ngân hàng:
Danh mục cho vay:
Một số lưu ý khi định giá cổ phiếu nhà đầu tư cần nắm
Đầu tư cổ phiếu là một trong những cách giúp sinh lời cao. Tuy nhiên, nguy cơ gặp rủi ro cũng rất lớn. Do đó, cần phải phân tích, định giá, lựa chọn cách định giá cổ phiếu phù hợp,… trước khi đi đến quyết định đầu tư. Tuy nhiên, đây là vấn đề cực kỳ phức tạp và khó có thể thực hiện một cách chính xác. Bởi: không thể xác định chắc chắn giá trị của cổ phiếu trong tương lai, không có thời hạn hoàn trả cổ phiếu, đầu tư vào cổ phiếu có độ rủi ro rất cao.
Bên cạnh đó, khi định giá cổ phiếu, nhà đầu tư cũng cần phải lưu ý đến những yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu như tình hình phát triển của nền chính trị – kinh tế, quy luật cung – cầu, báo cáo tài chính của công ty, tâm lý của các nhà đầu tư khác trên thị trường,…
Hiện tại không có cách định giá cổ phiếu nào có thể áp dụng để định giá cho cổ phiếu của mọi công ty. Bởi vì, mỗi công ty sẽ có loại hình kinh doanh, nội lực, khả năng phát triển,… khác nhau. Ngoài ra, có một số loại cổ phiếu không thể định giá. Do đó, nhà đầu tư có thể phối hợp nhiều cách định giá cổ phiếu khác nhau để có thể đưa ra kết quả chính xác nhất.
Trên đây là toàn bộ thông tin chia sẻ về cách định giá cổ phiếu. Hy vọng nội dung bài viết có thể giúp cho các nhà đầu tư có thể tìm được cách phân tích và đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả nhất. Nếu cần thêm thông tin tư vấn hoặc hỗ trợ giao dịch, mở tài khoản đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, hãy liên hệ qua Zalo hoặc truy cập tại đây: https://www.ssi.com.vn/khach-hang-ca-nhan/mo-tai-khoan?moigioi=1719.
Nguyễn Phước Hoàng – Chứng khoán SSI.
Địa chỉ: Số 72 Nguyễn Huệ, P. Bến Nghé, Quận 1, HCM
Hotline: 0902484111
Website: https://cophieuchungkhoan.com.vn
