IPO là gì? Điều kiện để IPO như thế nào? Cách mua, những điều cần lưu ý khi mua cổ phiếu IPO là gì? Đây chắc hẳn là những vấn đề mà một nhà đầu chứng khoán mới bắt đầu tham gia vào thị trường cổ phiếu đặc biệt quan tâm. Cùng Cổ Phiếu Chứng Khoán tham khảo lời giải đáp chi tiết qua bài viết được chia sẻ dưới đây.
Mục lục nội dung
IPO là gì?
Nhiều nhà đầu tư mới hiện nay vẫn còn mơ hồ IPO nghĩa là gì? IPO là viết tắt của từ gì?
IPO là viết tắt của từ Initial Public Offering (nghĩa khi dịch qua tiếng Việt là: Lần đầu tiên phát hành ra công chúng). Theo đó, có thể hiểu một cách đơn giản, IPO là hoạt động mở bán công khai cổ phiếu hoặc hoạt động huy động vốn một cách rộng rãi, phổ biến từ công chúng bằng việc niêm yết cổ phiếu lần đầu tiên trên sàn chứng khoán của các doanh nghiệp.
Sau khi IPO hoàn tất, doanh nghiệp thực hiện hoạt động sẽ chính thức chuyển đổi thành công ty cổ phần với phần vốn góp từ đại chúng.
Hiện nay, doanh nghiệp có thể triển khai hoạt động IPO theo nhiều cách khác nhau. Song, hai IPO được thực hiện nhiều nhất là chứng quyền và cổ phiếu.
Tham khảo thêm các thuật ngữ liên quan:
Điều kiện để IPO là gì?
Theo quy định của Luật Chứng khoán 2019, nhằm mục đích chuẩn hóa và nâng cao tính chuyên nghiệp của thị trường chứng khoán, nâng cao chất lượng cổ phiếu của các doanh nghiệp IPO, giúp đảm bảo tốt quyền lợi cho các nhà đầu tư, các doanh nghiệp khi đăng ký IPO cần đáp ứng tốt các điều kiện dưới đây:
- Vốn điều lệ: Tại thời điểm đăng ký IPO, mức vốn điều lệ của doanh nghiệp tính theo giá trị trên sổ kế toán phải trên 30 tỷ đồng.
- Kết quả hoạt động kinh doanh: Kết quả hoạt động trong 2 năm liên tục của doanh nghiệp trước thời điểm đăng ký IPO phải có lợi nhuận, đồng thời, không có lỗ lũy kế.
- Có phương án hoạt động cụ thể: Doanh nghiệp khi đăng ký IPO cần đưa ra được phương án phát hành cũng như phương án sử dụng nguồn vốn thu được sau khi lượng cổ phiếu chào bán được cổ đông thông qua.
- Tỷ lệ cổ phiếu có quyền biểu quyết: Tối thiểu 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết, được phát hành phải được bán cho hơn 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn của doanh nghiệp. Đối với trường hợp doanh nghiệp có vốn điều lệ trên 1000 tỷ đồng, tỷ lệ này bắt buộc phải trên 10%.
- Cam kết của cổ đông lớn nhất: Những cổ đông lớn nhất trong doanh nghiệp cần cam kết luôn nắm giữ tối thiểu 20% vốn điều lệ của công ty trong vòng 1 năm tính từ thời điểm kết thúc chào bán của hoạt động IPO.
- Tính chất của doanh nghiệp: Trong lần đầu thực hiện IPO, hoạt động của doanh nghiệp cần đảm bảo đang trong trạng thái bình thường, ổn định, không bị kết án liên quan đến việc xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Có công ty chứng khoán tư vấn: Trong quá trình đăng ký IPO, doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn (ngoại trừ doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện phát hành chào bán cổ phiếu).
- Tài khoản: Trong đợt chào bán chứng khoán lần đầu tiên, doanh nghiệp cần có một tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu.
- Cam kết: Doanh nghiệp cần cam kết sẽ đăng ký giao dịch hoặc niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch sau khi kết thúc IPO.
Tại sao các doanh nghiệp cần IPO?
Đối với các doanh nghiệp, điều kiện lên sàn chứng khoán hiện nay khá khó khăn hơn thời kỳ trước. Dù vậy, điều này vẫn không làm sân chơi IPO giảm đi sự hấp dẫn bởi những lý do đặc biệt sau đây:
- Thu hút vốn hiệu quả, dễ dàng hơn: Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp cần thực hiện các hoạt động thu hút, huy động vốn để đáp ứng nhu cầu triển khai các kế hoạch kinh doanh của đơn vị. Song, thay vì áp dụng hình thức vay vốn ngân hàng, phần lớn các doanh nghiệp thường chọn cách IPO, vừa có thể thu hút được nguồn vốn khổng lồ, đáp ứng tốt các nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp, vừa không cần trả lãi vay hay thế chấp bất kì tài sản nào.
- Khẳng định vị thế, nâng cao năng lực cạnh tranh: Như đã đề cập ở trên, để có thể thực hiện hoạt động IPO, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện, tiêu chí bắt buộc, cụ thể từ Ủy ban chứng khoán theo Luật Chứng khoán. Do đó, việc IPO thành công sẽ giúp doanh nghiệp thể hiện bản thân, khẳng định được vị thế trên thị trường, đồng thời, thu hút được nguồn vốn lớn, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh so với đối thủ.
- Gia tăng sự gắn bó của nhân viên: Khi triển khai hoạt động IPO, mọi nhân viên gắn bó lâu dài với công ty đều có phần hoặc quyền mua cổ phần của doanh nghiệp với mức giá thấp hơn thị trường. Điều này chính là mục tiêu, động lực giúp họ nỗ lực, tận tâm hơn trong công việc, gia tăng sự gắn bó lâu dài với công ty.
- Đơn giản hóa việc sáp nhập giữa các doanh nghiệp: IPO được đánh giá là bước đệm cho các thương vụ thâu tóm, sáp nhập của các doanh nghiệp. Theo đó, việc cổ phần hóa sẽ giúp quá trình này trở nên đơn giản, nhanh chóng hơn. Qua đó, lợi nhuận mang lại cũng sẽ cao hơn.
Mua cổ phiếu IPO như thế nào?
Cách mua chắn hẳn sẽ là vấn đề mà nhà đầu tư quan tâm tiếp theo sau khi hiểu rõ được IPO là gì cũng như điều kiện IPO.
Hiện nay, để đăng ký mua cổ phiếu IPO, nhà đầu tư có thể tiến hành theo 2 cách:
- Đăng ký tại các công ty chứng khoán làm môi giới.
- Đăng ký trực tiếp trên Website chính thức của tổ chức phát hành hoặc ứng dụng theo dõi thị trường chứng khoán tốt nhất. Cụ thể, khách hàng sẽ truy cập trang Web của tổ chức phát hành IPO cần mua, chọn mục “Đăng ký thông tin mua IPO” trên menu công cụ và nhập những thông tin cần thiết tiêu biểu sau đây:
- Đối tượng khách hàng: cá nhân/tổ chức, quốc tịch Việt Nam/nước ngoài.
- Thông tin về nhà đầu tư: họ và tên, quốc tịch, ngày/tháng/năm sinh, chứng minh nhân dân, mã số thuế, số tài khoản giao dịch chứng khoán, nơi đăng ký mở tài khoản giao dịch,…
- Nếu nhà đầu tư là khách hàng cá nhân, hiện là cổ đông lớn của công ty và thuộc đối tượng công bố thông tin thì tại mục “Có quyền mua chứng khoán cơ sở của chứng quyền” nhấp chọn “Có”, nếu không thuộc thì chọn “Không” và qua bước tiếp theo.
- Nếu được ủy quyền mua cổ phiếu IPO thì người đăng ký cần bổ sung thêm thông tin người ủy quyền.
- Thông tin đăng ký mua cổ phiếu: tên cổ phiếu, mã cổ phiếu, số lượng đăng ký mua, giá phát hành,… (phí giao dịch có thể khác nhau theo từng công ty chứng khoán).
- Thông tin về tài khoản ngân hàng của chủ đầu tư.
- Thông tin thư điện tử nhận kết quả giao dịch và tên chi nhánh hoặc phòng giao dịch của công ty chứng khoán/tổ chức phát hành IPO.
- Cuối cùng, nhấn “Gửi thông tin đăng ký” và hoàn tất quy trình.
Tìm hiểu thêm: Cách định giá cổ phiếu phổ biến
Những điều cần lưu ý khi mua cổ phiếu IPO là gì?
Tuy việc tham gia IPO có thể giúp các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận dễ dàng nhưng để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả, khi mới bắt đầu, trader vẫn cần tìm hiểu xem liệu những điều cần lưu ý khi mua cổ phiếu IPO là gì. Cụ thể:
- Tìm hiểu về bản cáo bạch (nơi cung cấp các thông tin liên quan đến tình hình tài chính, hiệu quả kinh doanh,…) của doanh nghiệp thực hiện IPO một cách rõ ràng, cụ thể nhằm xác định chính xác hơn mức độ hoạt động hiệu quả của đơn vị. Song, vì bản cáo bạch là do doanh nghiệp tự xây dựng nên nhà đầu tư chỉ nên xem đây là một nguồn thông tin tham khảo hữu ích để ra quyết định.
- Nghiên cứu kỹ lưỡng về ngành nghề hoạt động, đối thủ cạnh tranh cũng như những thông tin đáng tin cậy đã được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông đại chúng trong ít nhất 5 năm gần đây nhất về công ty thực hiện IPO để có thể đưa ra được cái nhìn khách quan hơn.
- Ưu tiên lựa chọn các công ty có sử dụng các dịch vụ tư vấn uy tín, có danh tiếng, chứng nhận thực tế và chất lượng trong ngành. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư giảm thiểu tốt hơn các rủi ro có thể xảy ra đối với phần vốn góp của mình.
- Luôn chủ động cập nhật các thông tin, kiến thức về cách đầu tư chứng khoán, thị trường để không bị các biến động ảo thao túng. Đồng thời, nhà đầu tư cần kiên nhẫn chờ đợi và “bắt lấy” thời cơ đúng lúc để thu được khoản lợi nhuận cao.
- Hoàn tất quá trình đăng ký mua IPO trước khi thời gian phát hành kết thúc, chỉnh sửa kịp thời các thông tin sai sót (nếu có).
- Đối với IPO của các doanh nghiệp vừa mới thành lập, có mô hình kinh doanh chưa ổn định, nhà đầu tư cần cân nhắc thật kỹ trước khi đưa ra quyết định mua.
- Cổ phiếu được phát hành IPO có thể được chuyển nhượng với số lượng nhất định.
- Nhờ đến sự tư vấn, hỗ trợ của các tư vấn viên tại công ty chứng khoán hoặc các chuyên gia trong lĩnh vực để hiểu rõ hơn về quy trình mua cũng như các thông tin có liên quan đến IPO.
Có thể thấy, IPO luôn là hoạt động có sức hút lớn đối với các nhà đầu tư trên thị trường hiện nay với khả năng mang lại nguồn lợi nhuận khủng, đã được chứng minh bởi nhiều thương vụ nổi tiếng trong và ngoài nước như: Công ty Vinamilk (2006), Facebook (2012), Alibaba (2014),…
Song, luôn đi kèm với cơ hội chính là thách thức. Do đó, việc nhà đầu tư hiểu rõ các thông tin như IPO là gì, điều kiện, cách mua và các lưu ý khi mua IPO là hết sức cần thiết. Hy vọng, những thông tin được chia sẻ trong bài viết trên của Cổ Phiếu Chứng Khoán có thể giúp nhà đầu tư có được cái nhìn tổng quan về hoạt động này. Trường hợp cần tư vấn thông tin cụ thể hơn về IPO hoặc mở tài khoản chứng khoán, nhà đầu tư vui lòng truy cập tại đây: https://www.ssi.com.vn/khach-hang-ca-nhan/mo-tai-khoan?moigioi=1719 hoặc liên hệ trực tiếp với chúng tôi – chuyên viên tư vấn chứng khoán (thuộc công ty SSI) qua Zalo để được hỗ trợ một cách tốt nhất!
